qayış

qayış
is.
1. Belə bağlamaq, yaxud bir şeyi sarıyıb bağlamaq üçün zolaq şəklində kəsilmiş dar uzun dəri və s. ; kəmər. Çamadan qayışı. Yəhər qayışı. Məfrəş qayışları. Çanta qayışı. – Əksərən . . cibli köynək geyərək, belini qayışla bərkitmiş kişilər arabanın yan tərəfinə dolmuş(du). M. İ.. Allahyar kəhərin qoltuqaltısını yoxladı, qarın qayışını çəkib bərkitdi. İ. Ş.. // Ülgüc itiləmək üçün ensiz uzun dəri.
2. tex. Hərəkəti bir təkərdən o birinə nəql etmək üçün baş-başa tikilmiş uzun dəri, möhkəm brezent və s. zolağı. İntiqal qayışı. – Döyünən, çırpınan qayışlı çarxlar; Sapsarı su axan xırdaca arxlar. . S. V..
◊ Qayış kimi – 1) çox bərk, çox sərt; 2) qoparılmaz, qopmaz.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • qayıs — (Bərdə) bax qayız. – Bir qayıs çuvalın beşdən biridi …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • goda — (Basarkeçər) boyunduruğu arabanın qollarına bağlayan, bərkidən ağac, qayış və ya zəncir. – Ho:, əylə, boyunduruğun godası tüşüf, qayış öküzün tərəfinə addı:f …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • ötürücü — is. 1. Ötürən, yola salan, müşayiət edən, yanınca gedən. 2. tex. Hərəkəti və s. ni maşının bir hissəsindən o birinə nəql edən qayış, dişli çarx və s. Hərəkət ötürücüsü. // Sif. mənasında. Ötürücü qayış. Ötürücü çarx …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qancığa — is. Yəhərin dal və bəzən qabaq tərəfində ip, qayış keçirmək üçün deşik, ya halqa. Qancığa bağı – heybə və s. bağlamaq üçün yəhərin arxa, bəzən qabaq tərəfində asılan iki nazik və uzunca qayış …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • quşqun — is. Atın belində yəhərin qabaq tərəfə sürüşməməsi üçün onun quyruğu altından keçirilən qayış. // Ümumiyyətlə, iş heyvanlarının quyruğu altından keçirilən qayış. Quşqun olub quyruğa keçincə, yüyən olub ağıza keç. (Ata. sözü). Birdən ala cöngənin… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • tapqır — is. Atın belində yəhərin dal tərəfə sürüşməməsi və yanlara əyilməməsi üçün döşünün altından keçirilən qayış. Oğlan atdan düşdü, yüyənin kəmini atın ağzından çıxarıb, tapqırını boşaltdı, otlamağa buraxdı. Ç.. Yüyəni, tapqırı bütün yağladı;… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • toqqalanmaq — f. 1. Belinə toqqa (qayış, kəmər) bağlamaq. <Əlisgəndər> köynəyini geyib toqqalandı. Ə. Vəl.. <Milis müvəkkili> şıq geyinmişdi, sığallanıb toqqalanmışdı. B. Bayramov. 2. Bir şeyi ortasından toqqa, qayış və ya iplə bağlamaq.… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • zol — 1. 1. sif. Uzun zolaq şəklində olan, zolaq şəklində kəsilmiş. Zol gön. Zol taxta. // is. Zolaq şəklində kəsilmiş gön, dəri və s. // is. Ağacın gövdəsindən qoparılan zolaqşəkilli qabıq. 2. is. Zolaq. // Şüy çubuq, qayış zərbəsinin dəydiyi yerdə… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • başpi — (Quba) iki öküzün buynuzlarını bir birinə bağlamaq üçün qayış. – Quşanda da, işlətəndə də üküzdərün buynuzdarına bağlıyana başpi diyəduğ …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • boğazaltı — I (Şamaxı, Ucar) kiçik baş şalı. – Mə: bir boğazaltı da almırsız (Ucar); – Boğazaltımı Suğrabəyim birovuz apardı (Şamaxı) II (Gəncə, Şuşa) qadınların boyunlarına taxdıqları qızıl zinət. – Hürnisənin boğazaltısını dünəncə:z oğurruyuflar (Gəncə); – …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”